Ngành thương mại điện tử ở Đông Nam Á đang phát triển mạnh mẽ, đạt 62 tỷ USD vào năm 2020 và dự kiến tăng lên 172 tỷ USD vào năm 2025. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển đó, chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử đang diễn ra phổ biến.
Khái quát hóa đơn hàng trên nền tảng thương mại điện tử 4.0
Chiêu trò này là việc các nhà bán hàng sử dụng các tài khoản giả để đặt hàng cho chính sản phẩm của mình hoặc của khách hàng, sau đó hủy đơn hàng hoặc không nhận hàng để tăng doanh số bán hàng và gian lận xếp hạng. Người tiêu dùng cần nhận biết và phòng tránh chiêu trò này bằng cách kiểm tra xếp hạng và đánh giá của sản phẩm, so sánh giá cả và chất lượng, và thận trọng với các tin nhắn và cuộc gọi từ nhà bán hàng.
Việc sử dụng chiêu trò đặt đơn hộ có thể gây ra nhiều hậu quả như mất tiền, mất niềm tin và uy tín, vi phạm pháp luật, và thiệt hại cho ngành công nghiệp mua sắm trực tuyến. Do đó, việc ngăn chặn chiêu trò này là cần thiết để bảo vệ người mua và phát triển bền vững của thương mại điện tử.
Chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử đang trở thành một vấn đề phổ biến và nguy hiểm trong ngành thương mại điện tử. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng đến uy tín và chất lượng của các sàn thương mại điện tử.
Chiêu trò đặt đơn hộ là gì?
Chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử là việc các nhà bán hàng hoặc các tổ chức, cá nhân khác đặt các đơn hàng không thật với mục đích tăng doanh số bán hàng, cải thiện xếp hạng, và lấy được nhiều đánh giá tích cực từ khách hàng. Theo Từ điển Anh – Việt, fake order có nghĩa là “đơn hàng giả”, “đơn hàng không có thật”.
Theo Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử là “việc các nhà bán hàng hoặc các công ty chuyên về dịch vụ marketing online thuê người hoặc sử dụng phần mềm để tạo ra các tài khoản giả để đặt hàng cho chính sản phẩm của mình hoặc của khách hàng, sau đó hủy đơn hàng hoặc không nhận hàng khi giao hàng, nhằm mục đích tăng doanh số bán hàng, cải thiện xếp hạng, và lấy được nhiều đánh giá tích cực từ khách hàng”.
Theo Bộ Công Thương, chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử là “việc các nhà bán hàng hoặc các tổ chức, cá nhân khác có liên quan sử dụng các phương tiện công nghệ thông tin để tạo ra các giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ giả mạo trên các sàn thương mại điện tử, nhằm mục đích tăng doanh số bán hàng, cải thiện xếp hạng, và lấy được nhiều đánh giá tích cực từ khách hàng”.
Cách thức hoạt động của chiêu trò đặt đơn hộ
Chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử có thể hoạt động theo nhiều cách khác nhau. Một số cách thức hoạt động phổ biến gồm:
1. Tự đặt hàng cho chính mình: Các nhà bán hàng sử dụng các tài khoản khác nhau để đặt hàng cho sản phẩm của mình, sau đó hủy đơn hàng hoặc không nhận hàng khi giao hàng. Mục tiêu của cách thức này là tăng doanh số bán hàng và xếp hạng của sản phẩm trên sàn thương mại điện tử.
2. Thuê người đặt hàng: Các nhà bán hàng thuê các công ty chuyên về dịch vụ marketing online hoặc các cá nhân khác để đặt hàng cho sản phẩm của mình. Các người được thuê có thể là người thật hoặc là các tài khoản giả được tạo ra bằng phần mềm. Sau khi đặt hàng, các người này sẽ hủy đơn hàng hoặc không nhận hàng khi giao hàng, và viết các đánh giá tích cực cho sản phẩm. Mục tiêu của cách thức này là tăng doanh số bán hàng, xếp hạng, và lượng đánh giá của sản phẩm trên sàn thương mại điện tử.
3. Đổi lấy quà tặng hoặc tiền: Các nhà bán hàng dụ dỗ các khách hàng bằng cách tặng quà hoặc trả tiền cho họ nếu họ đồng ý đặt hàng cho sản phẩm của mình. Sau khi đặt hàng, các khách hàng này sẽ hủy đơn hàng hoặc không nhận hàng khi giao hàng, và viết các đánh giá tích cực cho sản phẩm. Mục tiêu của cách thức này là tăng doanh số bán hàng, xếp hạng, và lượng đánh giá của sản phẩm trên sàn thương mại điện tử, cũng như lừa gạt và chiếm đoạt tiền của các khách hàng.
Cách nhận biết chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại
Việc nhận biết và phòng tránh chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử rất quan trọng để bảo vệ bản thân và tài chính của bạn. Một số cách nhận biết chiêu trò đặt đơn hộ gồm:
1. Kiểm tra xếp hạng và đánh giá của sản phẩm: Kiểm tra kỹ xếp hạng và đánh giá của sản phẩm trước khi mua hàng. Nếu sản phẩm có xếp hạng cao và nhiều đánh giá tích cực, nhưng các đánh giá này không chi tiết, không có hình ảnh minh họa, hoặc có nhiều đánh giá trùng lặp, có thể sản phẩm này là nạn nhân của chiêu trò đặt đơn hộ.
2. So sánh giá cả và chất lượng của sản phẩm: So sánh giá cả và chất lượng của sản phẩm với các sản phẩm tương tự trên thị trường. Nếu sản phẩm có giá rẻ hơn nhiều, chất lượng kém, hoặc không có thông tin chi tiết về nguồn gốc, xuất xứ, thành phần, hoặc bảo hành, có thể sản phẩm này là một phần của chiêu trò đặt đơn hộ.
3. Thận trọng với các tin nhắn và cuộc gọi từ nhà bán hàng: Thận trọng với các tin nhắn và cuộc gọi từ nhà bán hàng, đặc biệt là khi họ có yêu cầu bất thường như yêu cầu bạn nhập mã OTP, xác nhận thông tin cá nhân, hoặc chuyển khoản tiền. Chỉ sử dụng các kênh giao dịch chính thức của sàn thương mại điện tử và không tiết lộ thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng cho bất kỳ ai.
Cách phòng tránh chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại
Để bảo vệ bản thân và tài chính của bạn, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau để phòng tránh chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử:
1. Chọn các sàn thương mại điện tử uy tín: Luôn ưu tiên lựa chọn các sàn thương mại điện tử đã có danh tiếng và uy tín trong ngành. Kiểm tra kỹ thông tin về sàn thương mại điện tử như tên, địa chỉ, số điện thoại liên hệ, giấy phép kinh doanh, và chứng nhận an toàn. Đánh giá các đánh giá và nhận xét từ người dùng khác để có cái nhìn tổng quan về chất lượng dịch vụ.
2. Chọn các nhà bán hàng uy tín: Nắm rõ thông tin về nhà bán hàng như tên, địa chỉ, số điện thoại liên hệ, xếp hạng từ người mua, số lượng đánh giá tích cực và số lượng đơn hàng đã hoàn thành. Tránh giao dịch với các nhà bán hàng mới xuất hiện, không có nguồn gốc rõ ràng hoặc có nhiều phản hồi tiêu cực.
3. Sử dụng các phương thức thanh toán an toàn: Ưu tiên sử dụng các phương thức thanh toán an toàn như ví điện tử, thẻ tín dụng, hoặc thanh toán khi nhận hàng (COD). Hạn chế sử dụng các phương thức thanh toán như chuyển khoản ngân hàng, thẻ cào điện thoại hoặc tiền mặt trực tiếp.
4. Kiểm tra kỹ hóa đơn và biên lai thanh toán: Luôn kiểm tra kỹ hóa đơn và biên lai thanh toán để đảm bảo rằng số tiền và thông tin sản phẩm đều chính xác. Yêu cầu nhà bán hàng cung cấp chứng từ và hóa đơn liên quan đến giao dịch.
5. Báo cáo và khiếu nại khi phát hiện chiêu trò đặt đơn hộ: Nếu bạn phát hiện chiêu trò đặt đơn hộ, hãy ngay lập tức báo cáo sự việc và khiếu nại tới sàn thương mại điện tử và cơ quan chức năng. Cung cấp các bằng chứng liên quan đến giao dịch như mã đơn hàng, hình ảnh sản phẩm, tin nhắn hoặc cuộc gọi từ nhà bán hàng và các tài liệu khác. Yêu cầu sàn thương mại điện tử xem xét và giải quyết vấn đề, bao gồm việc hoàn tiền hoặc đổi trả sản phẩm nếu có thể.
Hậu quả khi sử dụng chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại
Việc sử dụng chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử có thể gây ra những hậu quả tiêu cực. Hậu quả quan trọng nhất là mất tiền, khi người mua có thể bị tính phí không cần thiết hoặc mua các sản phẩm không cần. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu họ sử dụng các phương thức thanh toán không an toàn như chuyển khoản ngân hàng.
Ngoài ra, việc sử dụng chiêu trò đặt đơn hộ còn dẫn đến thất vọng và mất niềm tin của người mua vào sàn thương mại điện tử, đặc biệt nếu họ rơi vào các chiêu trò này. Điều này có thể ảnh hưởng lớn đến lòng tin của họ và tiềm năng mất các khách hàng trung thành trong tương lai. Hậu quả khác bao gồm việc gian lận và vi phạm pháp luật, tác động đến hình ảnh và uy tín của sàn thương mại điện tử, khả năng bị cấm hoạt động hoặc kiện tụng, thiệt hại cho ngành công nghiệp mua sắm trực tuyến tổng thể và đánh mất cơ hội kinh doanh thực sự.
Kết luận
Trong bối cảnh thương mại điện tử ngày càng phát triển, việc sử dụng chiêu trò đặt đơn hộ trên sàn thương mại điện tử trở nên nguy hiểm và có những hậu quả tiêu cực nghiêm trọng. Để ngăn chặn chiêu trò này, chúng ta cần tìm hiểu và nhận biết các dấu hiệu của chiêu trò đặt đơn hộ, đồng thời áp dụng các biện pháp phòng tránh và báo cáo khi phát hiện chiêu trò này.
Phòng tránh và ngăn chặn chiêu trò đặt đơn hộ không chỉ bảo vệ bản thân mình mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của thương mại điện tử. Sự hợp tác và tuân thủ nguyên tắc là chìa khóa để xây dựng một môi trường mua sắm trực tuyến lành mạnh và đáng tin cậy cho tất cả mọi người.
